Vier oktober
Op 4 oktober vieren we Wereld Dierendag. Vieren is wellicht een te groot woord. Het is een dag waarop we stil horen te staan bij al het dierenleed in de wereld en het is een dag waarop we onze eigen dieren horen te verwennen. Onze huisdieren krijgen wat lekkers en misschien ook wat meer aandacht dan normaal. In dierenasiels, opvangcentra en pensions krijgen de dieren als het goed is ook wat extra aandacht. Daarnaast is het natuurlijk ook gewoon een commercieel ‘feest’ waar verdiend kan worden aan speeltjes, snacks en allerlei andere zooi.
De vraag is altijd wat geef je je huisdier voor lekkers op dierendag als het beestje iedere dag al lekkere vreetjes krijgt? Daar komt bij dat sommige dieren er wel hele vreemde eetgewoontes op nahouden. Om een voorbeeld te geven: mijn grootouders hadden vroeger een kat die graag melkchocolade van Verkade at. Geen ander merk en geen andere chocolade. Het moest de melkchocolade van Verkade zijn. Mijn oma was trouwens precies zo. Zij ruilde ook het liefst iedere maaltijd in voor een lading melkchocolade van Verkade.
Toen ik een jong katje uit het asiel adopteerde besloot ik hem correct op te voeden. Geen verwende fratsen met eten. Vooral droog voer en in het weekend een zakje. Ik was vastberaden hem niet teveel te gaan verwennen. Dat was het plan.
De eerste maanden was mijn katje nogal schichtig en at hij braaf wat ik hem voorzette. Maar naarmate hij meer aan mij gewend raakte en mij vaker opzocht en op schoot klom, begon hij zich ook meer te interesseren voor wat ik at. Dat leek hem vele malen beter en lekkerder dan dat wat hij kreeg. Hij wurmde zich graag tussen mij en mijn beoogde maaltijd. Het maakte niet uit wat ik at, hij wilde het proberen. Haring, een broodje rosbief, een plak leverworst, parmezaanse kaas, chocolademousse, een stroopwafel. Alles vond hij lekker en aan alles gaf hij de voorkeur boven zijn eigen voer. Zie zo’n beestje dan nog maar eens aan de droge brokken te krijgen!
Maar de liefde ging gelukkig niet alleen door de maag. Hij moest meerdere keren per dag lekker op schoot liggen, en elke nacht kroop hij tegen me aan en legde dan een pootje op mijn arm of been om te checken of ik er nog wel lag. En ik liet het toe, want ik was er gek op. Mijn katje was als een kind voor mij die ik maar wat graag overstelpte met liefde, eten en aandacht. Hier was elke dag dierendag.
Wereld Dierendag
In 1927 is het idee voor een Wereld Dierendag ontstaan. De Tsjechische Ilse Winter zocht een manier om meer aandacht te schenken aan dierenrechten en het welzijn van dieren. Ze stelde voor om één dag in het jaar te kiezen waarop de dieren centraal zouden komen te staan. Zij schreef een brief aan Margaret Ford, de voorzitster van de Internationale Dierenbescherming waarin zij haar idee toelichtte. Ford kon zich hierin vinden en ging ermee aan de slag.
Twee jaar laten, in 1929, werd in Wenen tijdens een internationaal congres van verenigingen voor de bescherming van dieren, 4 oktober uitgeroepen tot Wereld Dierendag. Wereld Dierendag werd voor het eerst gevierd in 1930 en wordt sindsdien elk jaar in verschillende landen gevierd. Veel mensen willen door het vieren van dierendag laten weten dat dieren ook rechten hebben en beschermd moeten worden. Het vieren van Wereld Dierendag is niet de enige manier waarop dit gebeurt. Ook in de politiek is het thema van dierenrechten en dierenwelzijn opgepikt.
Politiek
Sinds 28 oktober 2002 is er in Nederland een politieke partij die streeft naar een diervriendelijk en milieuvriendelijk beleid, de Partij voor de Dieren. Nederland is het eerste land ter wereld waarin een politieke partij met als hoofdthema dierenwelzijn in het parlement is vertegenwoordigd. Ook in andere landen zijn er politieke partijen ontstaan die zich inzetten voor dierenwelzijn: Tierschutzpartei in Duitsland, Fokus in Denemarken, Djurens parti in Zweden, Hayvan partisi in Turkije en de Animal Justice Party in Engeland.
Franciscus van Assisi
Voor de viering van dierendag is gekozen voor 4 oktober, als een eerbetoon aan de heilige Franciscus van Assisi (1182–1226). Franciscus is de stichter van de kloosterorde van de Franciscanen of de Minderbroeders en hij staat bekend om zijn liefde en inzet voor zijn medemens en ook voor alle dieren. Hierdoor is hij ook de patroonheilige voor de dieren geworden en is zijn feestdag gekozen voor de viering van Wereld Dierendag.
Geboren als zoon van een rijke koopman had Franciscus een bevoorrechte jeugd. Hij was als jongeman nogal een wildebras en leefde er lekker op los. Pas nadat hij na een oorlog krijgsgevangene was gemaakt en langdurig ziek werd, bekeerde hij zich tot een leven in armoede, gebed en dienstbaarheid aan de armen en de zieken – de mensen die hem echt nodig hadden. Hij trok zich terug uit de wereld, leefde in eenzaamheid en armoede en wijdde zich aan de melaatsen (de lepralijders).
Franciscus zette zich niet alleen in voor de armen en de zieken. De natuur was volgens hem de spiegel van God. Alle levende wezens waren even belangrijk en noemde hij zijn broeders en zusters. Er zijn bekende verhalen rondom Franciscus van Assisi en zijn houding ten opzichte van de natuur opgeschreven in de Fioretti (‘Kleine bloemen’). Dit is een verzameling van legenden en folklore die na zijn dood is opgeschreven.
Een van die legenden verhaalt over een preek die hij gehouden zou hebben voor de vogels. Samen met een paar andere broeders reisde Franciscus over een weg en langs deze weg stonden bomen die vol zaten met vogels. Franciscus vroeg zijn metgezellen te wachten zodat hij eerst voor zijn zusters de vogels kon gaan preken. Deze vogels vlogen niet weg, maar kwamen naar hem luisteren. Franciscus staat vaak afgebeeld met een vogel in zijn hand.
Franciscus zou ook het idee van de kerststal hebben geïntroduceerd. In 1220 zou hij voor het eerst echte dieren hebben ingezet om scènes rond de geboorte van Christus uit te beelden voor het publiek. Een os en een ezel stonden naast een trog gevuld met stro waarin het kindje Jezus gelegd kon worden. De kerststal is een vast onderdeel geworden van de kerstviering en we kunnen ons vandaag de dag haast geen kerst meer voorstellen zonder kerststal.
Franciscus is overleden op 3 oktober 1226. Op 4 oktober werd zijn lichaam in een processie door de stad Assisi gedragen en is hij begraven. Franciscus werd op 26 juli 1228 door paus Gregorius IX heilig verklaard. De dag van de processie en de begrafenis (4 oktober) is gekozen als zijn feestdag. De feestdag van een heilige is bijna altijd zijn of haar sterfdag. Dit klinkt misschien gek, maar de dag waarop een heilige stierf en naar de hemel ging en bij God kon zijn was een dag om te vieren. De sterfdag was belangrijker dan de geboortedag. Een sterfdag van een heilige was immers zijn geboortedag in het hiernamaals en dat was vele malen belangrijker dan dit tijdelijke en aardse leven.
Paus Franciscus
Op 13 maart 2013 nam de nieuwe paus, de Argentijnse kardinaal Jorge Mario Bergoglio, de naam Franciscus aan. Hij is hiermee de eerste paus die zich Franciscus laat noemen. Door het kiezen van deze naam laat de paus weten hoe belangrijk hij de inzet voor het welzijn van de armen, de zieken, de dieren en de natuur vindt. Het is naam die hoge verwachtingen schept. We zullen zien…
